ما در این مطلب به مبحث شناخت گلخانه میپردازیم. جهت اطلاع از محصولاتی مانند کود کشاورزی، قارچ کش بیولوژیک، کود بیولوژیک، کود زیستی، قارچ کش زیستی، کود زیستی و آفت کش بیولوژیک، کود ارگانیک، کشاورزی ارگانیک و گلخانه با رویان تیسان تماس بگیرید.
گلخانه
گلخانه مکانی برای کشت گونه های مختلف گل یا گیاه است، که سقف و دیواره آن به وسیله پوشش های شفاف پوشیده شده است.
پوشش گلخانه باعث در بر گرفتن انرژی خورشیدی، داخل گلخانه میشود. گلخانه ها گیاهان را از سرمای زمستان و گرمای تابستان نگهداری میکنند. گونه های مختلف این پوشش ها شامل شیشه و پوشش های پلاستیکی است.
از ویژگی های کاشت های گلخانهای (قارچ و گیاهان زینتی) و… میتوان به مصرف آب خیلی کم از حالت عادی با استفاده از شیوه آبیاری قطرهای یا شبیه آن استفاده نمود.
کشت گلخانهای
مقدمه
هر کدام از گیاهان برای داشتن رشد خوب احتیاج به شرایط خاصی از لحاظ نور، دمای روزانه، دمای شبانه، میزان رطوبت هوا و خاک دارند.
برای تولید و پرورش تجاری گیاهان مرغوب در همه طول سال باید شرایط محیطی مطلوب به همراه کنترل عامل های زیان آور (مانند باد، توفان ، سرما و یخبندان) از طریق ساختمانی به نام گلخانه ایجاد شود.
گلخانه به عنوان محیط کنترل شده ارائه میگردد و با توجه به احتیاج روزانه بازار، چه از نظر تولید گل و گیاهان زینتی و چه از نظر سبزیجات و صیفی جات خارج از فصول و همینطور تولید گیاهان دارویی این شیوه تولید امروزه به یکی از پر سود ترین قسمت های کشاورزی تبدیل شده است که البته سرمایه گذاری اولیه زیادی را هم نیاز دارد.
مزیت های کشت گلخانه ای
- صرفهجویی در صرف آب
- افزایش تولید، مثلاً ۳۰ کیلو خیار در هر متر مربع در گلخانه به جای تولید ۲ کیلو در یک متر مربع در فضای باز
- تولید چند محصول در سال (راجب خیار سه بار در سال و گوجه فرنگی دو مرتبه در سال)
- افزایش کیفیت محصول (با کنترل بهتر آفت ها با شیوه های کنترل بیولوژیکی و کاهش مصرف سم ها)
- استفاده از زمین هی غیر قابل کشت با سیستم هیدروپونیک
- وابسته نبودن تولید به شرایط محیطی و امکان بازار یابی متناسب و تنظیم برنامه های کشت
- تولید محصول در همه فصلهای سال
- امکان استفاده از ترفند های جدید کشاورزی مثل: کشت طبقاتی
محل تاسیس گلخانه
یکی از اولین تصمیم هایی که باید اتخاذ شود، این است که گلخانه به شکل یک واحد جداگانه، در برخورد با ساختمان های موجود یا به صورت قسمتی از ساختمان های جدید ساخته شود.
گلخانه های وصل شده به هم معمولاً هزینه های ساخت و گرمایش کمتری دارند و دسترسی راحتری دارند، اما گیاهان نور کمی دریافت میکنند.
گلخانه های وصل شده به هم باید به جهت جنوب ساخته شوند. یک گلخانه مستقل میتواند در محلی دورتر از ساختمان های موجود در اطراف ساخته شود.
گیاهان در این گلخانه ها نور خورشید را از همه جهت ها دریافت میکنند. این گلخانه ها از نظر ساخت و سیستم حرارتی خیلی گران هستند و هزینه های زیادی برای خط های آب و برق نیاز دارند.
دسترسی به راه های حمل و نقل که با تاسیس هر چه نزدیک تر به راه های اصلی این مشکل به کمترین حد میرسد.
نوع سوخت مصرفی در گلخانه: در منطقه هایی که امکان دسترسی به گاز طبیعی وجود دارد میتوان با کارایی این سوخت ارزان هزینه ها را به حد زیادی در تولید فصل سرما کاهش داد.
دسترسی به منابع آب با کیفیت متناسب
اثرات محیطی: جایی که دائم دارای آب و هوای بد، بارانهای شدید، سایه حاصل شده از دامنه شمالی کوه های بلند یا درختان بلند میباشد، مناسب تاسیس گلخانه نیست. شدت نور یکی از عامل های مشخص کننده حساب میشود.
جریان هوای گلخانه
گردش هوا در گلخانه واجب است. وقتی که یک گیاه در برابر جریان هوای تازه دربیرون از گلخانه باشد، هوای تازه در نزدیکی برگ ها بدست می آید و گیاه میتواند اکسیژن پس بدهد و از دیاکسید کربن تازه استفاده کند.
جریان هوا به پایین نگه داشتن رطوبت نسبی و کنترل دما در گلخانه کمک میکند.
کنترل شرایط محیطی گلخانه
فعالیتهای شیمیایی انجام شده در روند فتوسنتز گیاهان، مستقیماً تاثیر گرفته از شرایط محیطی میباشد. فتوسنتز به عامل های مثل: دما، شدت نور و وجود آب و مواد غذایی بستگی دارد. تنفس گیاه نسبت به دمای محیطی مختلف میباشد. محدوده دمایی ذکر شده برای اغلب گیاهان گلخانهای که باعث بالاترین بازدهی فتوسنتزی میشود، چیزی میان ۵۰ تا ۸۵ درجه فارنهایت میباشد؛ پس بدون توجه به اینکه گلخانه برای چه کاری استفاده میشود، باید محیط آن کنترل شود. زیرا برای سلامت گیاهان گلخانه واجب میباشد.
نور مورد نیاز گیاهان
همه گیاهان به یک اندازه به نور نیاز ندارند.
گیاهان از نظر نیازشان به نور به سه بخش تقسیم میشوند.
- گیاهان روز بلند: برای به گل رفتن بین ۱۰ تا ۱۴ ساعت به نور احتیاج دارند، مثل : گیاهان فصلی تابستانه مانند آحار، اطلسی، ناز و میمون.
- گیاهان روز کوتاه: برای به گل رفتن احتیاج نوری کمتر از ۱۲ ساعت دارند؛ که در نقطه برعکس گیاهان روز بلند قرار میگیرند، مثل گل داوودی.
- گیاهان بی تفاوت به طول روز: برای نگهداری در منزل خیلی متناسب و مطلوب هستند. مثل گل حنا یا بگونیا که حساسیتی به طول روز ندارند و در همه طول سال گل دارند.
آبیاری گلخانه
تهیه رطوبت یکی از پارامتر های مهم برای رشد و نمو گیاه است. بعد از شناخت نیاز های رطوبتی گیاهان، آن ها را در گلخانه های مخصوص خود جایگذاری میکنیم یعنی همه گیاهان در یک مدل گلخانه نگهداری نمیشوند. در سطح های تخصصی و بزرگ، هر گلخانه برای یک محصول یا تعدادی محصول شبیه بهم با احتیاج های یکسان در نظر گرفته میشود.
انواع شیوه های آبیاری به صورت خلاصه به شرح زیر است.
- آبیاری سطحی (ثقلی): سیستمهای آبیاری سطحی راندمان پایینی داشته و هدر رفتن آب در آن بالا است. در عین حال باعث شستشوی املاح، افزایش رشد علف های هرز و ایجاد انواع بیماری های قارچی و انگلی و پوسیدگی میشود. این سیستمها به شکل آبیاری کرتی و نواری انجام میشود.
- آبیاری تحت فشار
۱- آبیاری بارانی: هدف از آبیاری بارانی پخش یکدست آب برای همه گیاهان و افت دمای محیط و افزایش رطوبت است.
۲- آبیاری قطرهای: در این شیوه آب، کود های شیمیایی و بقیه مواد مورد نیاز گیاه به شکل محلول توسط قطره چکان های وصل شده روی لوله های جانبی در اختیار گیاه قرار میگیرد.
زهکشی گلخانه
یکی از موارد مهم در تاسیس یک گلخانه توجه به زهکشی گلخانه است. در منطقه هایی با زمین های بافت سخت و با لایه های غیرقابل نفوذ لوله های سفالی منافذ داری را در زیر بستر ها قرار میدهند.
بادشکن
در منطقه های باد خیز ردیفی از درختان یا یک مانع طبیعی مثل تپه برای کمتر شدن خسارت باد استفاده میشود.
انواع پوشش های گلخانه
شیشه
بستگی به پهنای گلخانه دارد که از اسکلت های گوناگونی میتوان برای نصب آن استفاده کرد. در پهنای کمتر از ۶ متر اسکلت چوبی بدون احتیاج به ستون های میانی قابل استفاده است.
برای گلخانه با پهنای تا حدود ۱۲ متر اسکلت لوله ای بدون احتیاج به ستون های عمودی وسط کارایی دارند. ولی باید برای مستحک تر شدن به قاب پنجره ها وصل شوند.
پوشش های پلاستیکی
گلخانه های پلاستیکی درصد زیادی از گلخانه های جهان را اختصاص داده اند. ایراد پوشش های پلاستیکی مقاومت کم آنها است. چون که اشعه ماورای بنفش خورشید باعث شکستگی و تیرگی پلاستیک میشود.
اکثر پوشش های پلاستیکی پلی اتیلن بوده که معمولاً به ماده مقاوم کننده در برابر اشعه ماورای بنفش آمیخته شدهاند. که در اینشرایط طول عمر آن ها تا ۳ سال قابل افزایش است.
همینطور ایراد دیگر این پوشش ها این است که در زمستان اگر هوای گلخانه سرد باشد و با برخورد هوای مرطوب در گلخانه قطره های بخار آب روی آن ها شکل میگیرد که با چسبیدن به هم بزرگ میشوند و با چکه کردن قطرات روی سطح برگ ها باعث بالا رفتن رطوبت سطح برگ و بیماری های قارچی تشکیل میدهند و از سوی دیگر با ریزش قطره ها بر کف گلخانه ها باعث افزایش رطوبت بستر خاک ها و کاهش اکسیژن خاک میشوند؛ که ادامه داشتن این امر میتواند باعث کاهش جذب عنصر های غذایی و کاهش رشد کلی گیاه شود.
با استفاده از اسپری محلول مواد شوینده در آب، که روی سطوح داخلی پوشش میپاشند که البته این مواد خیلی زود پاک میشوند. خوبی این کار جلوگیری از بزرگ شدن قطره ها است.
گلخانه های نیمه استوانه ای برای پوشش دولایه ای متناسب میباشند. میزان کشیدگی پلاستیک خیلی مهم است. وقتی که در یک روز سرد نصب شود باید آن را محکم کشید و در روز گرم کمتر کشیده شود با در هوای سرد دچار انقباض نشود و پاره نگردد.
تجهیزات مورد نیاز در گلخانه
تجهیزات و ادوات مورد نیاز گلخان: سیستم گرمایشی، سرمایشی، انواع سمپاش، مه پاش، ژنراتور و تراکتور گلخانه آبی است.
انواع سیستم گرمایشی
- سیستم های کوره هوای گرم
- مرکزی
- شوفاژ
- موضعی
انواع لوله گلخانه ایی
لوله های گالوانیزه: از جنس فولادی هستند که با شیوه گالوانیزاسیون گرم یا سرد میشوند. با این عملیات لولههای فولادی در برابر خوردگی و زنگ زدگی مقاوم تر میشوند و طول عمر آن ها هم زیاد میشود.
جهت اطلاع از محصولاتی مانند کود کشاورزی، قارچ کش بیولوژیک ، کود بیولوژیک ، قارچ کش زیستی ، کود زیستی ، کود ارگانیک ، کشاورزی ارگانیک و گلخانه با رویان تیسان تماس بگیرید.