دیازینون یا به انگلیسی (Diazinon) حشره کشی است که به گروهی از مواد شیمیایی معروف به خانواده ارگانوفسفات ها ارتباط دارد . این ماده سمی یک مایع قهوه ای تیره تا بی رنگ  می باشد . این سم عملاً بی بو است و به آسانی نه در آب حل می شود و نه کامل می سوزد. سموم کشاورزی بسیاری حاوی دیازینون هستند و تحت نام های تجاری فروخته می گردند و به شکل گَرد ریزه، گرانول، مایع، کنسانتره و پوشش دور بذر ساخته می شوند. قبل از استفاده از سم دیازینون و مشتقات آن نخست برچسب روی محصول را به خوبی مطالعه کنید و کاملا طبق دستورالعمل های برچسب عمل کنید. در ادامه به بررسی اثرات مخرب سم دیازینون میپردازیم. جهت اطلاع از محصولاتی مانند کود کشاورزی ، قارچ کش بیولوژیک ، کود بیولوژیک ، کود زیستی ، قارچ کش زیستی ، کود زیستی و آفت کش بیولوژیک ، کود ارگانیک، کشاورزی ارگانیک و گلخانه با رویان تیسان تماس بگیرید.

چرا استفاده از سم دیازینون در بعضی کشور ها ممنوع شد؟

به علت نگرانی هایی که دیازینون برای سلامت انسان و حیات وحش ایجاد کرده بود، استفاده از سموم دفع آفات مانند دیازینون توسط آژانس حفاظت از محیط زیست (EPA) ممنوع اعلام شد تا این سازمان برای ارزیابی کاملا دقیق برای ارتباط بین این ماده شیمیایی با سرطان و آسیب های ژنتیکی، تحقیقات بیشتری را انجام گیرد.

باید این نکته را نیز در نظر گرفت که همه صنایع مواد شیمیایی فاقد نبوغ یا خلاقیت در تولیدات سموم کشاورزی نیستند. بلکه با تولید مثل هر نسلی از حشرات، صنعت، مواد شیمیایی  نیز سم قوی تری را هم تولید می کند تا بتوان از آن ها به عنوان جایگزین سموم خطرناک نیز استفاده کرد. اما متأسفانه این حشرات حتی قادر به سازگاری با قوی ترین نوع سموم نیز هستند.

موارد استفاده سم دیازینون:

1. سم دیازینون بر روی انواع گیاهانی مانند : درختان خزان شونده، مرکبات، انگور، زیتون، موز، ذرت، سورگوم، یونجه، پنبه، برنج، نیشکر، آفتابگردان، سویا، چغندر، پسته، خرما، لوبیا، زیتون، چای، غلات، سبزی، صیفی، جالیزی و گیاهان زینتی به خوبی قابل استفاده است.
2. دیازینون در جهت کنترل کامل طیف وسیعی از حشرات جونده (برگخوار، ساقه خوار و ریشه خوار)، حشرات خاکزی (با هدف ضد عفونی بذر در برابر لارو و حشرات بالغ آفت)، مگس ها، شپش ها و کنه ها نیز بکار می‌روند.

عملکرد سم دیازینون به چه شکل است؟

سم دیازینون با تأثیرگذاری بر تمام سیستم عصبی حشرات و آفات سبب از دست رفتن کنترل آن ها می شود و در آخر سبب مرگ حشره می شود.

سم دیازینون چه اثری بر روی سلامت انسان ها دارد؟

علائم و نشانه های نیز ناشی از سم دیازینون نیز ممکن است متفاوت باشد و در عرض چندین دقیقه یا ۲۴-۱۲ ساعت پس از قرار گرفتن در معرض آن رخ دهد. قرار گرفتن در معرض سم دیازینون چه از نظر بلع، تماس پوستی و چه استنشاق می تواند در سلامت سیستم های عصبی نیز اختلال را ایجاد کند. این اثرات نیز ممکن است حاوی آبریزش بینی و چشم، افتادگی چشم، از بین رفتن اشتها، سرفه، اسهال، درد معده و استفراغ باشد و در علائم شدید تر فرد نیز دچار لرزش سر و بدن، اسپاسم عضلانی، ضعف عضلات، افزایش ضربان قلب، مشکل در تنفس و تشنج می گردد.

سرنوشت سم دیازینون در محیط:

سم دیازینون از ماندگاری بسیار کمی در خاک برخوردار است و تقریبا به مدت ۲ تا ۴ هفته دوام می آورد. آنزیم های باکتریایی می توانند سرعت تجزیه دیازینون را به شدت افزایش دهند. دیازینون به ندرت در لایه های پایینی خاک نفوذ می کند اما در بعضی موارد ممکن است آب های زیرزمینی را کاملا آلوده کند.
میزان تجزیه دیازینون در آب، به اسیدیته آن نیز بستگی دارد. هنگامی که میزان اسیدیته آب بسیار بالا باشد، نیمی از ترکیب سمی در طی ۱۲ ساعت کاملا از بین می رود. در حالی که اگر محلول های آب PH خنثی داشته باشد، ماندگاری سم دیازینون تا ۶ ماه کاملا طول می کشید. اگر درجه حرارت در گیاهان پایین و مقدار مواد روغنی در آن ها بالا باشد، سم دیازون در گیاهان به سوی ماندگاری و پایداری متمایل می شود. اغلب دوام دیازینون در سبزیجات برگ دار و علوفه ای، دامنه بین ۲ تا ۱۴ روز را دارد. هنگامی که از دیازینون در خاک ها  استفاده شود به سرعت توسط ریشه ها نیز جذب شده و به بخش های دیگر گیاه منتقل می گردد.

عوارض سم دیازینون برای میوه

دیازبنون از سموم غیرسیستمیک محسوب می گردد و نسبت به انواع سیستمیک کمتر در اندام های گیاه جریان یافته و ذخیره می شود. برای اثبات میزان سلامت میوه های سم پاشی شده با دیازینون تحقیقات متعددی در این زمینه صورت گرفته. یکی از این تحقیقات که در دانشگاه همدان انجام شده به شرح زیر می باشد:

۳۰ نمونه گیاه توت فرنگی کشت شده در گلخانه از بازار خریداری شد (خریداری از بازار به منظور دسترسی مستقیم به نمونه هایی است که در توسط عموم حامعه مصرف می گردد). پس از آماده سازی و هضم نمونه ها باقی مانده سموم را از روش اسپکتروفتومتری کاملا اندازه گیری شد. غلظت باقی مانده دیازینون نسبت به سایر سموم کمتر بود. اگرچه این میزان نسبت به شاخص جهانی آن بالاتر است اما با توجه به شاخص مخاطره سلامت میزان باقی مانده دیازینون در بعضی میوه ها مثل توت فرنگی برای مصرف کننده مخاطره آمیز نیست و در حالت مصرف این سم به مقدار مجاز مشکلات چندانی پیش نخواهد آمد.

عوارض سم دیازینون برای گیاه

تحقیقات بسیاری در این زمینه در حال رخ دادن است. مخالفان و موافقان استفاده از این نوع سم غیرسیستمیک علتی برای اثبات فرایض خود نیز دارند. در این تحقیق که با هدف های بررسی تاثیر دیازینون فاکتورهای رشدی گیاه انجام شد، گیاه دم عقربی در ۴ دوز متفاوت و در ۱۰ تکرار دیازینون را دریافت کردند. پس از گذشت چندین هفته و قرار گرفتن این گیاهان در اتاق های رشد، ۱۶ پارامتر رشدی در این گیاهان را بررسی کردند. پس از آنالیز داده ها، نیز مشخص شد که دیازینون متناسب با دوز های مصرف شده بر وزن خشک کل گیاه، طول ریشه، کلروفیل و فتوسنتز گیاه تاثیر منفی و مخرب می گذارد. بنابراین دیازینون علاوه بر تاثیرات منفی بر روی انسان، حشرات مفید و آب های زیرزمینی برروی درختان باغ شما نیز می تواند تاثیرات منفی بگذارد.

جهت اطلاع از محصولاتی مانند کود کشاورزی ، قارچ کش بیولوژیک ، کود بیولوژیک ، قارچ کش زیستی ، کود زیستی ، کود ارگانیک ، کشاورزی ارگانیک و گلخانه با رویان تیسان تماس بگیرید.