باکتری های محرک رشد گیاه یا بیو محرک ها، یکی از روش های مدرن تکنولوژیکی در کشاورزی هستند. این روش با استفاده از باکتری هایی که بر رشد و توسعه گیاهان تاثیر مثبت دارند، می تواند عملکرد محصولات کشاورزی را افزایش دهد و در عین حال مصرف کود و سموم شیمیایی را کاهش دهد. در این مقاله به بیان مفهوم باکتری های محرک رشد، نوع و عملکرد آنها، استفاده از آنها در کشاورزی و کاربرد های آنها پرداخته شده است. ما در این مطلب به مبحث باکتری های محرک رشد گیاه و کاربرد آنها در کشاورزی میپردازیم. جهت اطلاع از محصولاتی مانند کود کشاورزی، قارچ کش بیولوژیک، کود بیولوژیک، کود زیستی، قارچ کش زیستی، کود زیستی و آفت کش بیولوژیک، کود ارگانیک، کشاورزی ارگانیک و گلخانه با رویان تیسان تماس بگیرید.
مفهوم باکتری های محرک رشد گیاه
بیو محرک ها یا “باکتری های محرک رشد گیاه”، به باکتری هایی گفته می شود که قادر به تاثیر مثبت بر روی رشد و توسعه گیاهان هستند. این باکتری ها، علاوه بر اینکه موجب افزایش عملکرد گیاهان می شوند، از طریق افزایش جذب غذا و کاهش اثر سموم شیمیایی و کود های شیمیایی، همچنین منابع آبی را بهینه می سازند. همچنین این باکتری ها به عنوان بیوابزار برای کنترل بیماری های گیاهی و حشرات نیز مورد استفاده قرار می گیرند.
نوع و عملکرد باکتری های محرک رشد گیاه
باکتری های محرک رشد گیاه، عمدتاً از دو دسته باکتری های تثبیت کننده نیتروژن و باکتری های غیر تثبیت کننده نیتروژن تشکیل شده اند.
– باکتری های تثبیت کننده نیتروژن:
این باکتری ها، قادرند نیتروژن موجود در هوا را به شکل امونیوم یا نیترات تبدیل کنند که گیاهان برای رشد و بقا به آن نیاز دارند. باکتری های تثبیت کننده نیتروژن، می توانند به طور مستقیم بر روی ساقه، برگ، ریشه و میوه های گیاهان تأثیر گذاشته و باعث رشد و توسعه بهتر آنها شوند. در حال حاضر، باکتری های تثبیتکننده نیتروژن متعددی مانند رودوکوکس، آزوتوباکتر، آزوسپریلوم، فرم های خاص اسیدوباکتر و برخی از گونه های سیانوباکتر، در صنعت کشاورزی به کار می رود.
– باکتری های غیر تثبیت کننده نیتروژن:
این باکتری ها، با کاهش رطوبت در خاک و افزایش رقم زنی گیاهان و کاهش استرس زیستی، بهبود شرایط رشد گیاهان را در خاک مهیا می کنند. باکتری های غیر تثبیت کننده نیتروژن، بیشتر بر روی ریشه های گیاهان تأثیر گذاشته و با کمک ساخت دکستران و سیتوکینین، رشد و توسعه ریشه را تحریک می کنند. نمونه های شناخته شده از باکتری های غیر تثبیت کننده نیتروژن شامل باکتری های ریزوبیوم، پسودوموناس، بوردتلا، آرثوباکتر، و ویسکوسین هستند.
باکتری های محرک رشد گیاه علاوه بر تحریک رشد گیاه، می توانند در مقاومت به بیماری ها، نوعی تعادل در خاک و آب و همچنین در بهبود کیفیت محصول نیز نقش داشته باشند. باکتری های محرک رشد گیاه می توانند در دو دسته ی کلی بخش بندی شوند: باکتری های گرم مثبت و باکتری های گرم منفی.
باکتری های محرک رشد گیاهی که به عنوان مثال معرفی خواهیم کرد عبارتند از:
۱. باکتری های گرم مثبت:
۱- باکتری Bacillus:
این باکتری به عنوان یکی از باکتری های محرک رشد گیاه معروف است. باکتری Bacillus، این باکتری میتواند به عنوان یکی از باکتریهای محرک رشد گیاه در تحریک رشد ریشه و حتی کمک به افزایش مقاومت در برابر بیماریها نقش داشته باشد.
۲- باکتری Streptomyces:
این باکتری از باکتری های محرک رشد گیاه به شمار میرود که در فرآیند تحریک رشد گیاهان دارای نقش اساسی است. باکتری Streptomyces جزو پروبیوتیکها بوده و در تغذیه گیاه نقش مهمی دارد.
۲. باکتری های گرم منفی:
۱- باکتری Pseudomonas:
این باکتری میتواند در تحریک رشد گیاهان زراعی، میوه، سبزیجات و گلها نقش داشته باشد. باکتری Pseudomonas به عنوان یکی از باکتریهای محرک رشد گیاه، دارای مهمترین ویژگیهایی همچون تولید هورمون بومی گیاه، فسفاتگیری و تحریک رشد گیاه است.
۲- باکتری Rhizobium:
باکتری Rhizobium برای گرفتن مواد غذایی از خاک استفاده میکند و میتواند در تولید نیتروژن به عنوان یکی از باکتریهای محرک رشد گیاه یاریکننده برای ریشه گیاهان زنجبیل و گیاهان تنباکو باشد.
استفاده از باکتری های محرک رشد گیاه در کشاورزی
استفاده از باکتری های محرک رشد گیاه در کشاورزی، به عنوان یک روش بیولوژیکی برای بهینه سازی کارایی کشت، به صورت گسترده ای در سطح جهان استفاده می شود. این روش، به دلیل اینکه در مقایسه با روش های سنتی کشاورزی، هزینه و مصرف منابع کمتری را به خود اختصاص می دهد، بازدهی بهتری را از محصولات ارزان تر تولید می کند. بطور کلی، استفاده از باکتری های محرک رشد گیاه می تواند عملکرد محصول، کمیت و کیفیت محصولات کشاورزی را افزایش دهد. همچنین باکتری های محرک رشد گیاه، به عنوان یک راه حل برای کاهش مصرف کود و سموم شیمیایی و حفظ محیط زیست شناخته شده اند.
کاربرد های باکتری های محرک رشد گیاه
۱-افزایش مقاومت به تنش های مختلف
یکی از استفاده های باکتری های محرک رشد گیاه، افزایش مقاومت به تنش های اب، شوری، بیماری و حشرات است. باکتری های محرک رشد گیاه، می توانند با مطالعه تعاملات میان باکتری ها و گیاهان به ویژگی هایی مانند تنش، قارچ های همزیستی و بیماری عمل کنند.
۲-افزایش فعالیت میکروبی خاک
استفاده از باکتری های محرک رشد گیاه، می تواند باعث افزایش فعالیت میکروبی خاک شود، که علاوه بر بهبود تنش های مختلف، باعث بهبود شرایط خاک و افزایش عملکرد گیاهان شود.
۳-کنترل بیولوژیکی بیماری های گیاهی
باکتری های محرک رشد گیاه، به عنوان روشی برای کنترل بیولوژیکی بیماری های گیاهی نیز در نظر گرفته می شوند. این باکتری ها به کاهش آلودگی با افزایش مقاومت گیاه به بیماری و حشرات، کاهش مصرف کود و محافظت از محیط زیست، می توانند بهبودی اثر خود را در عمل نشان دهند.
بیشتر بخوانید: اثرات آفت کش ها در محیط زیست و تجزیه زیستی آن
۴-افزایش عملکرد گیاهان
استفاده از باکتری های محرک رشد گیاه، می تواند باعث افزایش عملکرد گیاهان شود. افزایش محتوای زیستی خاک با باکتری های محرک رشد، باعث افزایش بهره وری و در نتیجه، افزایش عملکرد گیاهان می شود.
نتیجه گیری
باکتری های محرک رشد گیاه، باعث بهبود شرایط گیاهانی می شوند که برای رشد و توسعه نیاز دارند. باکتری های محرک رشد گیاه، می توانند به طور مثبت بر روی رشد و توسعه گیاهان تأثیر گذاشته و عملکرد آنها را افزایش دهند. در حال حاضر، باکتری های محرک رشد، به منظور بهبود شرایط کشت، حفظ محیط زیست و بهره برداری بهینه از منابع در کشاورزی، در سطح جهان استفاده می شود. در فعالیت های کشاورزی، بازدهی بهتر به علت کاهش مصرف کود و سموم شیمیایی، میتواند در تولید محصولات با کیفیت بالا و کاهش هزینه ها را تضمین کند.
جهت اطلاع از محصولاتی مانند کود کشاورزی ، قارچ کش بیولوژیک ، کود بیولوژیک ، قارچ کش زیستی ، کود زیستی ، کود ارگانیک ، کشاورزی ارگانیک و گلخانه با رویان تیسان تماس بگیرید.